Raad van State geeft vernieuwd beoordelingskader rectificatieverzoeken Wet brp

De Raad van State, afdeling bestuursrechtspraak (RvS) heeft op 22 oktober 2025 een viertal uitspraken gedaan over het wijzigen van identiteitsgegevens, zogeheten rectificatieverzoeken, in de basisregistratie personen. Dit heeft geleid tot een uitgebreide overzichtsuitspraak (ECLI:NL:RVS:2025:4980), een nieuwe beoordelingskader en meteen een concrete uitwerking in die zaak en drie andere (
ECLI:NL:RVS:2025:5072, ECLI:NL:RVS:2025:5070 en
ECLI:NL:RVS:2025:5073). Als extra service heeft de RvS dit ook nog eens grafisch weergegeven in een mooi stroomschema:

https://www.raadvanstate.nl/actueel/nieuws/oktober/nieuw-beoordelingskader-wijziging-brp/

In deze blog geven wij kort de veranderingen weer. Bent u benieuwd hoe het concreet uitwerkt in de gemeentelijke praktijk, meld u dan aan voor de training ‘Bewijs en besluitvorming bij verzoeken tot wijziging van persoonsgegevens’ die wij op 3 en 4 november geven. Hier duiken wij echt met u de diepte in. De diepte die u niet vindt in het stroomschema van de RvS.

Amicus-curiaeprocedure

Eerder besloot de RvS in deze zaken de amicus-curiaeprocedure toe te passen, omdat bij rectificatieverzoeken vaak complexe bewijsvragen spelen (vooral bij buitenlandse documenten) en de maatschappelijke gevolgen groot zijn.

De amicus-curiaeprocedure maakt het mogelijk om inlichtingen te verkrijgen van anderen dan de direct bij de procedures betrokken partijen. Hierbij kan gedacht worden aan deskundigen die op zaakoverstijgend niveau iets kunnen zeggen over problemen. Deze zijn ook actief aangeschreven door de RvS. Daarnaast heeft iedere Nederlander de kans gekregen om mee te denken. Ook dat is door een heel aantal gedaan.

Op grond van de reacties in deze procedure en de inzichten die dit gaf heeft de RvS besloten het beoordelingskader voor rectificatieverzoeken onder de Wet brp te vernieuwen (of aan te scherpen).

Beoordelingskader vanaf 2022

De nieuwe overzichtsuitspraak borduurt verder op de uitspraak van de RvS van 4 mei 2022 (ECLI:NL:RVS:2022:1198). Deels op artikel 2.58 Wet brp, maar in het bijzonder op artikel 2.8 Wet brp.

In 2022 heeft de RvS bepaald dat beoordeeld moet worden of buiten redelijke twijfel uit de overgelegde brondocumenten, zo nodig bezien in samenhang met de daaraan ten grondslag liggende nadere bewijsmiddelen, volgt dat de daarin vermelde persoonsgegevens juist zijn. Als dat het geval is, en het brondocument van een hogere orde is dan het document of de verklaring op grond waarvan de eerdere inschrijving heeft plaatsgevonden, worden de betreffende gegevens in de brp gewijzigd.

Dit betekent dat in zaken over een verzoek om wijziging van persoonsgegevens in de brp eerst de vraag beantwoord moet worden of de verzoeker brondocumenten heeft weten over te leggen die voldoen aan de eisen uit artikel 2.8, tweede lid, van de Wet brp. Pas wanneer die vraag bevestigend beantwoord kan worden, wordt toegekomen aan de vraag of het verband tussen de verzoeker en de persoon op de documenten kan worden gelegd. Bij positieve beantwoording van deze vragen zal vervolgens worden beoordeeld of aan de toetsingsmaatstaf zoals hiervoor omschreven is voldaan. Is dat het geval, dan wordt het betreffende gegeven, of worden de betreffende gegevens, in de brp gewijzigd.

Nieuw beoordelingskader

De vernieuwing houdt in dat niet langer is vereist dat voor toewijzing van een rectificatieverzoek brondocumenten van hogere orde worden verstrekt dan het document of de verklaring op grond waarvan de eerdere inschrijving heeft plaatsgevonden. Brondocumenten van dezelfde orde kunnen ook voldoende zijn.

Daarnaast wordt genuanceerd op welke wijze nadere bewijsmiddelen (zoals bijvoorbeeld DNA-verwantschapsonderzoek) tot bewijs kunnen dienen. Deze kunnen de gegevens uit brondocumenten aanvullen, bijvoorbeeld omdat zij deze gegevens bevestigen of een verband leggen tussen een persoon en documenten. Het is geen vereiste dat het aanvullende bewijs ook gebruikt is bij de totstandkoming van het brondocument.

Waarderen van de verschillende bewijsmiddelen

De RvS signaleert dat in de meeste procedures die zij ziet getwist wordt over de waarde van allerlei verschillende documenten. Het gaat dan met name om buitenlandse akten en notariële verklaringen (artikel 2.8, tweede lid, aanhef en onder c, Wet brp) en buitenlandse documenten (artikel 2.8, tweede lid, aanhef en onder d, Wet brp). Per soort document wordt uitgewerkt wat de waarde ervan kan zijn. Daarbij is er ook aandacht voor kopieën, afschriften en uittreksels. In sommige gevallen dient aan dit soort stukken wel waarde gehecht te worden, in andere gevallen niet. Hoewel de uitspraak van de RvS duidelijk en ook toegespitst is op de praktijk blijft het de taak van gemeenten om per soort document en verschijningsvorm van het document te bepalen wat de waarde ervan is.

Conclusie

De overzichtsuitspraak vormt een belangrijke mijlpaal in de rechtspraak over rectificatieverzoeken onder de Wet brp. Zij bevestigt dat het mogelijk is om — bij voldoende betrouwbare brondocumenten en een goed gemotiveerde beoordeling — wijziging in de brp af te dwingen. Tegelijkertijd benadrukt zij de zwaarte van het toetsingskader en de noodzaak van zorgvuldige bewijsvoering.

Voor verzoekers geldt: bereid zorgvuldig je dossier voor. Voor gemeenten geldt: motiveer vollediger dan alleen algemene twijfel aan de betrouwbaarheid van buitenlandse documenten.

Training

Het is zeer zeker niet gezegd dat het rectificeren van identiteitsgegevens makkelijker zal worden. De RvS bevestigt, nuanceert en actualiseert vooral al veel bekende uitgangspunten. Illustrerend daarvoor is een verduidelijking van hoe het evenredigheidsbeginsel doorwerkt bij rectificatieverzoeken. Benieuwd hoe, benieuwd of de uitspraken van invloed zijn op andere rectificatieverzoeken dan identiteitsgegevens en, belangrijkste, benieuwd hoe de bewijsmiddelen in rectificatieverzoeken volgens de RvS gewaardeerd moeten worden?

In slechts 1,5 uur brengt mr. Paul Koster je via een korte digitale bijeenkomst volledig op de hoogte van: